شهرستان رودبار استان گيلان به لحاظ آب وهوايي بهترين شرايط کشت زيتون را دارد، از اين رو بررسي اقتصادي توليد و بازاريابي اين محصول ضرورتي اجتناب ناپذير است که مي‌تواند ايران را از واردات روغن بي‌نياز و حتي به قطب صادرات تبديل کند.
به گزارش مهر، زيتون يک درخت چندمنظوره است، اين درخت علاوه بر نقشي که در ايجاد فضاي سبز و حفاظت از خاکها به ويژه در مناطق شيبدار دارد، ميوه‌اي مي‌دهد که روغن و هسته آن در صنايع غذايي، دارويي، کرم سازي، کنسروسازي، مايونزسازي، روغن نباتي، صابون سازي و امثالهم ماده گرانبهايي به شمار مي‌رود بنابراين بايد قدر اين ماده فرآورده ارزنده را دانست.درخت زيتون به راحتي بر روي دامنه‌هاي شيبدار و ريگدار رشد مي‌کند بنابراين رقيب محصول خاصي نيست در صورتي که ساير محصولات و دانه‌هاي روغني داراي چنين شرايطي نيستند.کشور ايران از حيث واردات روغن بيش از90 درصد به خارج از کشور وابسته است؛ با افزايش توليد روغن که از بهترين روغنهاي نباتي دنيا بوده و در کشورهاي خارجي به ويژه اروپا تقاضا براي آن زياد است، مي‌توان وابستگي را ريشه کن و به قطب صادرات نيز تبديل شد.
در اين ارتباط رئيس سازمان جهاد کشاورزي گيلان گفت: توسعه کشت زيتون در خودکفايي روغن مورد نياز کشور موثر است که بايد به اين مهم توجهي ويژه شود.اردشير روحي با اشاره به اينکه روغن زيتون از مهمترين فرآورده‌هايي است که از کشت زيتون به دست مي‌آيد، اظهار داشت: در شرايط کنوني بر اثر رقابت شديد روغنهاي نباتي حاصل از دانه‌ها، ميوه‌جات روغني متعدد، زيتون کاري سنتي اهميت و اولويت خود را به تدريج از دست مي‌دهد وجاي خود را به باغهاي مدرن واگذار مي‌کند.وي اعلام کرد: با توجه به اينکه زيتون مرغوب در مقايسه با ديگر روغنهاي نباتي ارزش بالايي دارد و در دنيايي که اغلب کشورها تلاش گسترده‌اي براي رسيدن به مرحله خودکفايي غذايي به عمل مي‌آورند بنابراين توليد و عرضه روغن زيتون با کيفيت و قيمتي مناسب با توان خريد، ذوق و سليقه مردم مي‌تواند تا حدي خلاء موجود را پر کند.رئيس کشاورزي گيلان ادامه داد: بهترين راه تامين قسمت عمده کسري روغن نباتي مورد نياز کشور توسعه، کاشت و پرورش زيتون است که بدون تاثير منفي بر کاشت ديگر گياهان بهترين بازده را نيز در واحد سطح مي‌دهد و از اين نقطه‌نظر داراي اهميت استراتژيک است.
بر اين اساس طرحهاي وسيعي براي گسترش و توسعه باغات زيتون در ايران صورت گرفته اما در جهت اقتصاد مقياس توليد و بازاريابي آن گام موثري برداشته نشده‌است، براي اينکه کشور بتواند در اجراي اين طرح‌ها موفق باشد بايد با افزايش بهره‌وري ارقام بومي و کشت ارقام اصلاح شده، توليد اين محصول را از نظر اقتصادي بهينه کند تا بتوان با پيدا کردن مزيت نسبي صادرات اين محصول و فرآورده‌هاي آن را توسعه داد، بنابراين بايد کشت ارقامي از اين محصول توسعه پيدا کند که داراي توليد بيشتر و بازارپسندي بهتري باشد.به هر حال زيتون بعد از برنج و چاي، سومين محصول کشاورزي مهم گيلان است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد کمبود زمين و آب کافي، ورود زيتون‌هاي خارجي به بازار و سنتي بودن ساختار فرآوري زيتون از مشکلات مهم اين محصول راهبردي در استان است.متاسفانه تامين آب يکي از پرهزينه ترين بخش در بحث توسعه باغات زيتون شهرستان رودبار است که بايد طرحي نو براي رفع اين مشکل تدوين شود، بيش از پنج ميليون تومان اعتبار حداقل براي آبرساني هر هکتار باغ نياز است که اين امر باعث حرکت لاک‌پشتي توسعه باغات زيتون رودبار مي‌شود.
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي گيلان در اين باره گفت: از سال 72 تاکنون مجموعه امکاناتي که مي‌توانست به بخش کشاورزي برسد، بسيار ناچيز بوده است.ايرج بنيادي با اشاره به اينکه مهمترين بخش در ساختار اقتصادي استان بخش کشاورزي است، افزود: سهم بري بخش کشاورزي از مجموعه امکانات در سطح استان متناسب با اثر بخشي آن سهم نسبت به اثر بخشي کشاورزي و اقتصاد نيست.معاون جهاد کشاورزي گيلان گفت: زيتون در استان فقط در شهرستان رودبار کشت مي‌شود، رودبار هم با توجه به توپوگرافي و اراضي شيبداري که دارد امکان توسعه با حداقل امکانات مقدور نيست.وي با اعلام اينکه در سفر دور نخست رياست جمهوري مطالعات باغات زيتون يکي از مصوبات بود، افزود: براساس اين مصوبات مطالعات حدود 20 هزار هکتار اراضي مستعد براي توسعه باغات در سطح گيلان شناسايي شد که حدود هفت تا 10 هزار هکتار براي منطقه رودبار بود.بنيادي عنوان کرد: در قالب دو برنامه 10 هزار هکتار براي توسعه باغات زيتون در شهرستان رودبار پيش‌بيني شد و منطبق با اين برنامه از دو هزار هکتار باغ زيتون در سال 72 هم اکنون به شش هزار و 425 هکتار رسيده است.
عضو کميسيون اقتصادي مجلس نيز در اين رابطه گفت: تمامي مسئولان، نمايندگان مجلس و رسانه‌ها بايد به مقوله زيتون به عنوان يک محصول راهبردي استان نگاه جدي داشته باشند.عطاءالله حکيمي همچنين ساماندهي مشکلات زيتون را نيازمند يک عزم ملي، استاني و شهرستاني دانست و اظهار داشت: در بخش واردات با بالا بردن تعرفه به طور کامل جلوي اين پديده مخرب گرفته شده‌است.وي يادآورشد: براي مقابله جدي با واردات بي رويه قانوني و غيرقانوني زيتون بايد مقدار توليدات در سطح کشور به ميزان قابل توجهي برسد، باغات از حالت سنتي به صنعتي تبديل و هزينه‌هاي توليد کاهش يابد.بنابراين کارشناسان منابع طبيعي و اقليم شناسان توجه ويژه‌اي به آمايش سرزمين داشته و بر پايه مدلهاي اکولوژيکي و کشاورزي، منابع اکولوژيکي زمين را شناسايي، ارزيابي و به منظور اهداف خاصي قابليت سنجي مي‌کنند.
به هر حال کشور ايران جزو واردکنندگان عمده روغن خوراکي بـوده، به طـوري که هم اکنون بيش از 90 درصد نياز کشور از خارج وارد مي‌شود، توسعه کشت درختان زيتون مي‌تواند منبع بسيار خوبي براي تامين روغن خوراکي مورد نياز کشور باشد، با توجه به خصوصيات فيزيولـوژي، درختان زيتون مي‌توانند در زمينهاي کوهپايه اي که مناسب کشـت انواع زراعت‌ها به ويژه زراعت دانه‌هاي روغنـي نيست، رشـد کرده و عملکرد قابل قبولي داشته باشند.
